bio
Jan Smed was een van de allereerste
jonge groepen in België die op het einde van de jaren 1960 de muzikale
tradities uit eigen streek nieuw leven inbliezen. We waren vijf nog piepjonge
muzikanten van nauwelijks veertien tot zeventien jaar, en we woonden bij elkaar
in de buurt in de wijk Rodebeek van de Brusselse gemeente
Sint-Lambrechts-Woluwe. We noemden ons naar de Jan Smed, een oude volksdans die
vroeger in Brabant heel bekend was in talloze plaatselijke varianten. Ons grote
voorbeeld was het volksorkest De Vlier uit Nederokkerzeel, dat net een jaar
eerder was opgericht. De man die de vonk van de volksmuziek deed overslaan –
vooral bij Wim – was Egide Vissenaekens, bassist bij De Vlier en leraar aan het
Sint-Jozefscollege in Sint-Pieters-Woluwe, waar we met de vier jongens van de
groep school liepen.
Jan Smed debuteerde op 18 oktober
1969, tijdens een kleinkunstavond in jeugdclub Doorndal in Sint-Pieters-Woluwe,
met De Vlier als top of the bill. In
deze eerste bezetting bestond de groep uit de broers Wim en Luk Bosmans, broer
en zus Francis en Marie-Thérèse Marrant en Charly Vandenputte.
Jan Smed haalde voor het eerst de
pers in november 1970, met een stuk in de regionale pagina's van Gazet van
Antwerpen. Dat artikel werd opgemerkt door Al Van Dam, producer bij Decca, en
die stelde meteen een proefopname voor. Toen die gauw goed genoeg werd
bevonden, mochten we nog eind december twee dagen de studio van Fonior in Jette
in om ineens een volledige langspeelplaat op te nemen. En zo had ook Decca een
folkact in zijn catalogus. Maar voor de onervaren muzikanten die we waren, kwam
die eersteling er veel te vroeg. Voor de tweede lp, eveneens geproducet door Al
Van Dam, stonden we al wat steviger in onze schoenen. Ondertussen waren we ook
al vijf jaar bezig.
In de jaren 1970-1975 was het een
komen en gaan van groepsleden. Marie-Thérèse haakte al begin 1972 af, maar
enkele andere familieleden kwamen er dan weer een tijdlang bij: Filip†
(1970-1974) en Stefaan Hendrickx (1973-1974), neven van de Bosmansen, en Patrick Vandenputte (1971-1975), broer van
Charly. In de zomer van 1975 speelde Jan
Smed op de folk festivals van Cobh en Letterkenny in Ierland. Patrick had net
ontslag genomen, en de groep zat zonder hommelspeler. In zeven haasten stoomde
Wim zijn lief Ritteke Demeulenaere klaar, die zo in Ierland haar carrière als
hommelspeelster begon.
In 1979 vierde Jan Smed zijn tiende
verjaardag met een derde lp, én met een historisch concert waarop naast het pas
opgerichte Brabants volksorkest ook enkele van de laatste volksmuzikanten van
de oude generatie optraden: de fijfelaars en trommelaars van Ronse en Mater, de
accordeonisten Fons De Groen uit Impde en Suske Schellens en Louis Carens uit
Westerlo, en de klarinet- en ocarinaspeler Nest Verlinden uit Hever.
In 1983 veranderde Jan Smed nog een
laatste keer van samenstelling, toen Luk het voor bekeken hield, en Ivo
Lemahieu voor hem insprong. Later kwamen ook onze vioolspelende dochters Els en
Eefje heel af en toe meespelen.
(foto's: ©Jan Smed)
Al meer dan een kwarteeuw is dit
onze bezetting:
Wim
Bosmans: dwarsfluit, blokfluit, fijfer en fluitje van een cent
Ivo
Lemahieu: viool, trompetviool en doedelzak
Ritteke
Demeulenaere: hommel, kokosnoot en ander klein slagwerk
Francis
Marrant: diatonisch accordeon en begeleidingsviool
Charly
Vandenputte: contrabas en trom
Jan
Smed doorkruiste de afgelopen veertig jaar het hele Vlaamse land, en deed
daarnaast nog een achttal andere Europese landen aan. We hebben altijd de meest
uiteenlopende optredens gedaan: concerten op festivals of in parochiezaaltjes,
recepties en banketten voor Jan met de pet of Boudewijn
met de kroon, academische zittingen, lezingen, straatanimatie…
Maar er
gaat niets boven een goed bal, wanneer je vele tientallen of zelfs
honderden dansers van alle leeftijden geestdriftig ziet evolueren op de
maat van je muziek. We maakten het misschien nog vaker
mee in Frans-Vlaanderen dan in eigen land.
|